Allah ‘ın yarattığı kötülükler dediğimiz şeyler nelerdir? Hakiki Manada Kötülükler var mıdır ? Neden kötülükler, zulümler bizim için problem oluyor ? Kötülükler, Neden Var? Kötülükler Olmasaydı? Allah, kötülüklere, zulümlere, şerlere neden izin veriyor ? gibi sorular birçok kez aklımıza gelmiştir. Bu soruların en güzel cevaplarını bu yazımızda bulabileceğinizi ümit ediyoruz. Hemen başlayalım.
Allah’ın yarattığı kötülükler dediğimiz şeyler nelerdir?
Konumuza girmeden evvel insanlık olarak kötülükler derken neyi kast ettiğimize bir açıklık getirelim . Bizlerin kötülükler diye isimlendirdiğimiz olay ve varlıklar genel olarak bize zararı olanlardır. Bunları gruplandıracak olursak üç kategoriden oluşuyor .
- Birincisi : İçten gelen zararlar; yani hastalıklardır.(kanser, felç gibi)
- İkincisi : Dışarıdan gelen zararlar yani depremler, afetler musibetlerdir(insan kötülükleri de buraya girer )
- Üçüncüsü: Dinin koyduğu yasaklardır.(haramlar)
Bu üç alandaki varlıkların Allah tarafından neden yaratıldığı hakkında insanda bazı sorular hâsıl olabilir . Bu soruların cevabı olayların gerçekten kötü olup olmadığını ; iç yüzünü , hikmetlerini ortaya koyarak verilir.
Allah kötülüklere, zulümlere, şerlere neden izin veriyor ?
Allah‘ın kötülükler ve şerlerin yaratılmasına izin veriyor olması birçok hayırlı maksadlar, nedenleri vardır. Bu külli maksatlar Cenab-ı Hakk’ın külli isimlerinin ortaya çıkmasını sağlıyor. Bizim çirkin, kötü, maksadsız, şer ve zulüm gibi gördüğümüz şeylerin mutlak şer olduğu söylenemez. Şimdi mahlukata bakan yönüyle değerlendirelim.
Mesela; insanların terakkiyatı hayırlar ve şerlere bağlıdır.
İnsanlar arasında Ebu Cehiller olduğu gibi, Hz.Ebubekir (R.A) gibi kamil sahabeler de çıkıyor.
Çelik, ateşle çelik oluyor.
Bahar, kışla geliyor.
Atmaca, serçe kuşunun kabiliyetlerini geliştiriyor.
Küfür, inkar iman sahiplerinin imanlarını kuvvetlendiriyor.
Şimdi diyebilir miyiz ateş, kış, atmaca kuşu, kafir, kötülük neden var? Elbette diyemeyiz.
Diğer bir yönü de Allah‘ın isimlerine ayna olmak maksadıyla Cenab-ı Hak kötülüklere, şerlerin vücuduna izin veriyor.
Gafur ismi günahların affını iktiza ettiğine göre; günahlar olmasa af, mağfiret nasıl olacak?
Gafur ismini Allah bize nasıl bildirecek, tanıtacak, sevdirecek..?
Tövbe kapısını nasıl arayıp bulmaya çalışırdık ?
Peygamberlere hayırlar, şerler olmasa ihtiyaç kalır mıydı?
Cennet ile Cehennem’ e gerek kalır mıydı?
Kiramen katibin melekleri neyi yazacaktı?
Kutsal kitaplar hayrı, şerri iyilik ve kötülükleri niçin anlatsın ki? vb..
Görüldüğü gibi birçok iman hakikatleri kötülüklerin varlığıyla kolay anlaşılıyor. Allah‘ın sonsuz isimlerinin ortaya çıkmasında kötülük diye isimlendirdiğimiz şeyler vesile olmuştur. Biz sadece Gafur ismini konuştuk. Diğer isimleri siz tefekkür edebilirsiniz.
Şunu aklımızdan hiç çıkarmayalım. Allah‘ın bu kainatı yaratma gayelerinden binden birisi de kendini tanıttırmaktır. Burada bunu ifade ederken aklımıza “böyle bir şeye ihtiyacımı var ki?” diye gelmesin. Hikmeti öyle iktiza etmiştir. İktiza etmek ile ihtiyaç hissetmek farklı şeylerdir karıştırmayalım.
Sözler kitabı 18. söz ikinci noktasında bu mesele mükemmel tefsir edilmiştir. Biz ne biliyorsak oradan öğrendik. Siz de okuyarak daha külli istifade edebilirsiniz. Okumanız ümidiyle..
Hakiki Manada Kötülük var mıdır ?
Zararlı görünen her şeye kötülük diyemeyiz , temelinde yatan amacın gerçekten kötülük yapmak mı ? Yoksa büyük bir düzene ve amaca hizmet etmek mi? olduğuna bakmalıyız . Mesela bir adamı masaya yatırıp kesseler bu dışarıdan zarar gibi görünebilir lakin orda yatanın hasta kesenin de cerrah olduğunu öğrendiğimizde bu olayın kötülük değil iyilik olduğuna hükmederiz .
Peki zahiren kötülükler olarak görünen bu olayların yaratılmasına Allah neden izin veriyor ? Bu sorunun cevabı aslında kainatın ve insanın neden yaratıldığını anlamaktan geçiyor . Kainatın yaratılmasından murad bizzat kötülük etmek değildir. Kötülüklere izin verilmesiyle hakiki güzelliklerin ortaya çıkması sağlanıyor. Siyah ve beyaz renkler birbirine karışınca milyonlarca renk tonu ortaya çıkıyor.
Hakiki Manada Kötülük var mıdır ?
Kötülük gibi görünen olaylar gerçekten kötülük müdür ?
Kainata bakıldığında hiçbir şeyin amaçsız olmadığı ortada iken bu olayların amaçsız olduğunu iddia etmek büyük bir safsatadır . Dediğimiz gibi kainatı yaratmakla Allah kendini tanıtmak istiyor ve isim , sıfatlarının ortaya çıkması için onların olmadığı yerleri görmek iktiza ediyor .(Zıttı ile ayna olmak)
Mesela; karanlık olmaksızın aydınlık , soğuk olmadan sıcak fark edilemez çünkü her şey bir referansa göre yorumlanır. Aynen öyle de mesela Şâfi ismini tanıttırmak için hastalıkları veriyor bununla insanlar şifa diye bir mefhumun varlığını öğreniyor , açlığı veriyor Rezzak ismi ile Dünya’yı bir sofra-i Rahmân’a çeviriyor bu yokluk ile onu tanıyoruz.
Dolayısıyla nasıl ki masum birinin öldürüldüğünü işitmek zahiren kötü görünüyor. “Allah neden o öldüren kişiye izin veriyor” diye aklımıza her zaman geliyordur. Ama işin arkasına bakınca rahmet olduğu ve bir hedefe , amaca hizmet ettiği ortaya çıkıyor. Aklımıza gelenleri yazalım. Siz de yorumlarda yazabilirsiniz.
- Ölen masum kişi ahirette büyük mükafat kazanıyor. Belki de cehennemden kurtuluyor.
- İmtihan devam ettiği ortaya çıkıyor.
- Azgın olan bir nefsin neler yapabileceği anlaşılıyor. Kişiler nefsine itimat etmemeyi öğreniyor.
- İşleyen kişiler tövbe ediyor. Başkalarına da tövbeyi tavsiye edebiliyor.
- Cinayete tanık olan, duyan insanlar, böyle bir günahtan Allah’a sığınıyor.
- İnsan nasihat dinlemeyi öğreniyor.
- Zulmü gören insanlar maneviyata, duaya yöneliyor.
- Zalim insanlar için Cehennem, Masumlar için ebedi Cennet arzu ediliyor. İnsanın ahiret alemine ilgi ve alakası artıyor. Bunlar gibi belki de binlerce ders çıkarılabilir.
Allah Kainat ve İnsanı Niçin Yarattı ?
Mesela insan güzel bir elbise giyse önce aynada bir kendine bakar peşinden birilerine göstermek ister veyahut çok cömert birisi cömertliğinin gereği olarak yardım edebileceği birilerini bulmak … Gibi her güzellik ve olgunluk ortaya çıkmak görülmek ve gösterilmek istenir , Kainata baktığımızda sonsuz hikmet , rahmet , cemal ve kemali görünen zât da elbette bu mutlak sıfat ve isimlerini görmek ve göstermek ister .
Nasıl ki her ilim sahibi bilgisini aktarmak için dersler verir, kitaplar yazar. Nasıl ki ressam , resim yapar ve resim kabiliyetini sergiler. Aynen öyle de Allah sonsuz ilminin muktezası olarak bu Kuran-ı kebir denilen kainatı var etmiştir . Bu kainat Allah‘ın sonsuz sıfat ve isimlerinin yazılarının olduğu bir kitap , bunların göründüğü bir ayine hükmüne gelmiştir .
Kainat ve İnsan Neden Yaratıldı? İnsanın Gayesi nedir? Tüm Cevaplar Bu Külliyatta..
Elhasıl, kainat Allah‘ın kendini tanıttığı büyük bir sergi haline gelmiştir , elbette okunmayacak kitap yazmak hikmetsizdir , yenilmeyecek yemek israftır. Aynen öyle de sonsuz hikmet ve rahmet bu kainat kitabını okuyacak , bu sergiyi temaşa edip onu tanıyacak varlıklar olmasını iktiza eder .İnsanın vazifesi kainat kitabını okuyup Allah‘ı tanımaktır .
Kötülüklere Allah ‘ın izin veriyor olması insanlığa ve medeniyete nasıl fayda sağlıyor?
Evet kainatın amacıyla uygunluğunu ispat ettiğimiz bu olaylar insan için zarar değil, yarardır . Evvelce bahsettiğimiz gibi insan buraya tanımaya , öğrenmeye ve keşfetmeye geldi . İnsanın zâtında gizli kalmış kabiliyet ve istidatların inkişafı , ortaya çıkması zıtlıklar ile olur.
Mesela hasta oluruz bunun doğurduğu netice ile vücudumuzu tanıyıp ona uygun devaları ararız. Bununla tıp , biyoloji , kimya vb. gibi gizli kalmış bilimleri keşfederiz . Acıkırız ekip biçmeyi , yemek yapmayı öğreniriz. Üşürüz elbise dikeriz, terziliği öğreniriz . Hava buz tutar sığınak lazım olur, ev inşa eder ; mühendisliği , geometriyi öğreniriz … Ve en önemlisi bu öğrenme sürecinde başımıza yığınla olay gelir neticesinde bizzat kendimizi keşfederiz ruhumuzu , irademizi tekamül ettirip kendimizi geliştiririz .
Nasıl ki bir insan kas geliştirmek istese saatlerce yoğun ve yorucu bir şekilde zorlana zorlana ağırlık kaldırır , şınav ve mekik çeker değişik zorluklara tahammül eder ve sonunda kaslar gelişir . Başımıza hayat boyunca zor , ağır ve yorucu olaylar , musibetler isabet eder bununla birlikte ise insanî olan özelliklerimiz gelişir , olgunlaşır ve gittikçe mükemmelleşir . Görülüyor ki, Allah ‘ın kötülüklere izin veriyor olmasında bir neden de: insanlığımıza büyük faydalar sağlamak içinmiş.
Allah Kötülüklere Neden İzin Veriyor?
Allah Neden kötülüklere izin vererek bizi imtihan ediyor ?
İmtihan bir çok seçenek içerisinde irade sahibinin hangisini seçeceği konusunda tecrübe edilmesidir . Öyleyse insanda irade varsa imtihan da mutlaka olacaktır. Çünkü biri diğerini iktiza ediyor . Nasıl ki göz varsa ışık olmasa bir manası kalmaz , tat alma kabiliyeti olsa tat verici hiçbir şey olmasa hikmetsiz olur. Öyle de irade verilip onu kullanabileceği, seçeneklerin olduğu bir alan verilmezse hikmetsizlik ve büyük bir israf yapılmış olur .
Allah her işinde en hikmetli en faydalıyı tercih etmesi hasebiyle insan için de iyi-kötü , hayır-şer arasında seçim yapıp iradesini kullanabileceği bir alan var etmiştir . İmtihan ise yanlış ve doğruların beraber bulunmasını gerektirir bu yanlışları belirleyen de imtihanı yapanın bizzat kendisidir . Bu nedenden dolayı bazı şeyler yasaklanmış bazıları ise helal kılınmıştır .
Haramlar Allah onları yasaklı kıldığı için kötüdür . İmtihan bittiğinde onların da yasağı kalkacağı için artık kötü olarak anılmayacaklar . Okulda yapılan bir sınavda nasıl ki kitap açmak yasaktır. Orada açarsan ceza alırsın. Sınav bitince açmaksa fazilettir çalışırsan sınavda ödülünü alırsın . Madem irade varsa imtihan da var öyleyse kötü-iyi beraber bulunacak ki seçimler meydanı var olsun .
Katil insan mı, Allah mı (haşa) ?
Görüyoruz ki bazı insanlar kötülük işlemeyi tercih ediyorlar ve burası iradenin özgürce kullanıldığı imtihan meydanı olması nedeniyle Allah tarafından engellenmiyorlar . Cezaları büyük mahkemeye erteleniyor ki adaletli bir imtihan olsun sonra neden bana karıştın ben böyle yapmayacaktım deme hakkı kalmasın . Peki bu kötülüklerin sahibi kimdir ?
Mesela birisi ateşi alsa insanları yaksa hiç kimse diyebilir mi ki bu ateş kötüdür ? Elbette diyemez çünkü kötü olan maddeler değil, onu nasıl kullanacağını tercih edendir. Öyleyse insan eliyle gelen kötülüklerde insan mes’uldür, sorumludur . Biz kötülüğü istedik Allah‘ta yarattı o halde mesuliyet bize aittir.
“Allah kötülüklere neden izin veriyor.” konusundan şimdi bir ders çıkaralım..
Bütün bu delilleri göz önünde bulunduralım ve düşünelim . Kendi evimizde istediğimiz değişikliği yapmakta özgürüz . Kimsenin gelip de bizim evimiz üzerinde değişiklik yapmaya zorlamaya hakkı yok . Mülk kiminse kullanım da ona aittir .
Madem ki hiçbir zerre bize ait değil ve kendi bedenimize sahip değiliz . Öyle ise mülkün sahibi olan Allah mülkünde dilediğince tasarruf edebilir. İtiraz etmeye hakkımız yoktur. Yapacağımız itirazlar, isyan etmek hasebinden olur ki cezayı gerektirir . Öyleyse aklımızı başımıza alalım bu delilleri düşünelim ve kötülük denilen olayların ne büyük iyilik olduğunu tefekkür edelim , Dünya’ya geliş vazifemizi ifa edelim ; keşfedelim , araştıralım , öğrenmek için çaba sarf edelim . Allah’ı tanıma fırsatlarını görmeye çalışalım.
Yazar: Süheyl
Daha iyi seviyede içerik oluşturabilmemiz için yorumlarınıza ihtiyacımız var. Lütfen aşağıda yorum yapmayı unutmayınız.. Makalenin üzerindeki yıldızlarla oylama yapabilirsiniz.
Deist, Ateist, Agnostik Kişilere Nasıl Muhatab Olmak Gerekir. Tıklayınız
Bu makalemizde Risale-i Nur Külliyatından istifade edilmiştir. İlk Risale okumaya başladığınız gün bugün neden olmasın? Risale-i Nur okumaya başlayın siz de evham ve vesveselerden kurtulun.
fikirhayatasorun@gmail.com
